گریز از ازدواج با تنهایی مدرن ، دخترها مقصرند یا پسرها؟ - مجله سفرنامه مالزی

افزایش تعداد مجردها و تن دادن به زندگی مجردی خالی از رابطه عاطفی باعث شده که جامعه شناسان و روانشناسان هشدار بدهند که راهِ در پیش گرفته شده ممکن است به ناکجاآباد برسد. برخی افراد مجرد در گروه سنی 50 سال به بالا هستند که حتی یک بار نیز ازدواج ننموده اند و کاملا تنها زندگی می نمایند که این موضوع می تواند پیامدهای روانی و عاطفی فراوانی داشته باشد و به افسردگی فرد منجر شود.

• آشنایی با منافع ازدواج | آشنایی با 10 شاخص برای ازدواج سالم

از سوی دیگر با پیشرفت تکنولوژی و قدرت دریافت شبکه های اجتماعی، دوست یابی در فضای مجازی وارد فاز تازه و عجیبی شده و جوانان ترجیح می دهند به جای آن که وارد رابطه های حقیقی شوند، در فضای مجازی دنبال دوست و یار و همدم بگردند. مجازی شدن روابط عاطفی و تنهایی انسان های مدرن را اسپایک جونز در فیلم Her به خوبی روایت نموده است. در این فیلم که زمان آن نامعلوم و مربوط به آینده است، زنان و مردان که از عهده ایجاد روابط در دنیای حقیقی عاجز مانده اند، به دوستی های مجازی پناه می برند و عاشق سیستم عامل های خود می شوند. عشقی که فرجام خوشایندی برای انسان های تنهامانده ندارد.

برخی از دوستی ها در دنیای مجازی ختم به ازدواج می شوند، اما زنگ خطر آنجا به صدا در می آید که بسیاری از دوستی ها در حد مجازی باقی می مانند و افراد بدون آن که حتی یک بار همدیگر را دیده باشند، به دوستی خود ادامه می دهند و حتی به یکدیگر ابراز عشق می نمایند؛ عشق مجازی!

مجردی و تنهایی، ویژه افراد مجرد ایرانی که در جامعه سنتی زندگی می نمایند، نمی شود و جوامع پیشرفته و مدرن نیز امروز با این مساله بغرنج دست به گریبان هستند. در بریتانیا شرایط تنهایی تا اندازه ای وخیم شده که سال گذشته دولت برای آنالیز و رسیدگی به آن، یک وزارتخانه تشکیل داد. این موضوع نشان می دهد که غرب نیز نگران تبعات سبک زندگی مدرن است و به دنبال راهکار می شود.

آمار تنهایی و خودکشی در بریتانیا و دیگر کشورهای اروپایی که با مشکل بحران هویت روبرو هستند، تا حدی افزایش یافته است که پاییز سال گذشته، ترزا می نخست وزیر وقت بریتانیا دستور تأسیس وزارت مبارزه با خودکشی را نیز داد و برای این وزارتخانه وزیر هم منصوب کرد.

• بیش از 200 هزار نفر مجرد قطعی

در ایران آمار افراد مجرد (دختر و پسر) هر سال رو به افزایش است و صرف نظر از ویژگی هایی که زندگی مجردی به خصوص افراد مجردی که مستقل از خانواده خود زندگی می نمایند، دارد، تبعات منفی متعددی دارد.

طبق آخرین سرشماری 9 میلیون و 769 هزار نفر در سن متعارف ازدواج و هرگز ازدواج ننموده در کشورمان وجود دارند و تعداد افرادی که از سن متعارف ازدواج عبور نموده اند، اما هنوز به سن تجرد قطعی نرسیده اند، یک میلیون و 810 هزار نفر است. به افرادی که از سن تجرد قطعی عبور نموده اند، مجردان قطعی می گویند و تعداد آنها در کشور 220 هزار نفر است. البته این آمار در شهرهای مختلف کشور متفاوت است اما نکته اساسی این است که افزایش این آمار می تواند علاوه بر آسیب رساندن به فرد، جامعه را نیز تحت تاثیر قرار دهد و از جهت درست خود دور کند.

• فرار از عروسی های لاکچری

دکتر امان الله قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه، دلیل مجرد ماندن جوانان را مسائل اقتصادی می داند و به خبرنگار خبرنگاران شرح می دهد: بیکاری، گرانی، هزینه سرسام آور اجاره مسکن و درمجموع هزینه های بالای زندگی، جوانان را می ترساند و از تشکیل زندگی زناشویی دور می نماید.

وی می گوید: توقع زیاد و انتظار بیش از حد برخی دخترها برای برگزاری یک مراسم عروسی لاکچری هم باعث می شود که پسرها از ازدواج کردن فراری باشند و به آن تن ندهند.

قرایی مقدم ادامه می دهد: توقع زیاد و انتظار بیش از حد برخی دخترها برای برگزاری یک مراسم عروسی لاکچری هم باعث می شود که پسرها از ازدواج کردن فراری باشند و به آن تن ندهند.

• چه وقت ترجیح می دهیم که تنها زندگی کنیم؟

اظهارنظر دکتر قرایی مقدم در حالی است که یک عضو هیأت علمی دانشگاه معتقد است با این موضوع باید بیشتر از جنبه آسیب های جامعه شناسی و حتی روانشناسی برخورد کرد. نه فقط اقتصادی و معیشتی. چون خیلی از جوانان از رفاه نسبی برای زندگی برخوردارند اما با این حال ترجیح می دهند که مجرد بمانند.

دکتر طاهره گلستانی به خبرنگاران می گوید: البته این یک واقعیت است که اقتصاد زیربناست و مسائل معیشتی و توان اقتصادی کافی نداشتن ، تاثیر مستقیمی روی سبک زندگی افراد دارد و می تواند دلیل انتخاب زندگی مجردی باشد. اما این، تنها عامل رشد آمار افراد مجرد در کشور و حتی دنیا نیست.

وی ادامه می دهد: در اروپا مردی که می خواهد طلاق بگیرد، اموالش طبق قانون بین خودش و همسرش نصف می شود. یعنی ممکن است که با یک طلاق، زندگیش به زیر صفر برسد و عملا نابود بشود. خب این فرد ترجیح می دهد یا تنها بماند و زیر بار تعهد زناشویی نرود، یا ازدواج سفید را انتخاب کند که اموالش که یک عمر برای به دست آوردن آنها زحمت کشیده است، به خطر نیفتد.

این استاد دانشگاه می گوید: در ایران در خصوص زنان باید بحث استقلال آنها را هم باید در مجرد ماندن آنها دخیل دانست. دختری که تحصیل نموده و شغل و موقعیت اجتماعی مناسبی دارد، نمی تواند طبق قراردادهای اجتماعی سنتی ازدواج کند و مردی را بالای سر خود ببیند که تصمیم گیرنده او در همه امور است. بنابراین ترجیح می دهد تا جایی که می تواند ، تنها زندگی کند.

• انسان موجودی خطی نیست

این عضو هیأت علمی دانشگاه می گوید: انسان موجودی Bio-Psycho- Socio- Cultural- Spiritual است؛ یعنی دارای ابعاد گوناگون زیستی، روانی، اجتماعی، فرهنگی و معنوی است. بنابراین چه برای انتخاب زندگی مجردی و چه برای انتخاب تأهل باید سهم تک تک این ابعاد در او مورد آنالیز قرار گیرد.

گلستانی می افزاید: اگر در این زنجیره، یکی از این ابعاد نادیده گرفته شود یا فقط یکی از ابعاد مورد توجه قرار بگیرد، فرد از تنهایی رنج می برد، احساس پوچی می نماید، به افسردگی می رسد و حتی ممکن است به خودکشی فکر کند یا به آن اقدام کند. چه بسا متأهلانی که بیشتر از افراد مجرد از تنهایی رنج می برند. چون نتوانسته اند ابعاد یادشده را رشد دهند و مهارت تنظیم روابط اجتماعی را یاد بگیرند.

وی در این زمینه بیشتر شرح می دهد و می گوید: اگر فرد فقط به بُعد زیستی وجود خود توجه کند و مثلا تنها به دنبال رفع احتیاجهای جنسی اش باشد، قطعا تنهایی اش پر نمی شود. از طرف دیگر اگر تمام احتیاجهایش را رفع کند و این احتیاج اساسی را سرکوب کند باز چیزی در وجودش کم دارد و احساس خلأ می نماید. یا اگر فقط در پی تقویت بُعد روانی شخصیت خود باشد، باز به نتیجه نمی رسد. چون انسان موجودی خطی نیست و مجموعه ای از عوامل در سلامت روانی، فردی و اجتماعی او تاثیرگذارند.

این استاد دانشگاه با بیان این که تنهایی به این معنا نیست که فرد رابطه اجتماعی نداشته باشد. بلکه یعنی فرد روابط خود را با دیگران تنظیم نموده باشد، ادامه می دهد: بر خلاف خیلی از مردم که تصور می نمایند جامعه به دلیل افزایش آمار مجردها رو به فروپاشی است، خیلی از روانشناسان و جامعه شناسان به این موضوع نگاه مثبتی دارند و معتقدند که جامعه کنونی دارد به سمت و سوی خوبی پیش می رود. چون افراد مطلع تر شده اند و زنان و مردان، هویت مستقل خود را پیدا نموده اند یا دارند پیدا می نمایند.

گلستانی می گوید: درست است که اضطراب در افراد بیشتر شده اما دلیلش این است که ما مطلع تر شده ایم. این را هم بگویم که اضطراب، بیماری قرن ماست و گریزی از آن نیست و اضطراب و احساس تنهایی صرفا با تشکیل خانواده رفع نمی شود. البته باید به فکر درمان این اضطراب بود و تا دیر نشده، جلوی پیشرفت آن را گرفت.

این استاد دانشگاه در خاتمه می گوید: زندگی مجردی در دنیای امروز نوعی سبک زندگی است اما اگر کسی این مدل زندگی را نخواهد، می تواند ازدواج کند. البته این مهم است که تنها برای گریز از مجردی یا فرار از کمبودهای فردی نباید ازدواج کرد. چون حاصل آن به طور قطع طلاق زودهنگام خواهد بود. همان طور که گفته شد، اگر فرد تمام ابعاد وجود خود را تقویت و بعد ازدواج کند، ازدواج موفقی خواهد داشت. در غیر این صورت به بن بست می خورد. چون ازدواج به تنهایی خلأها و کمبودهای انسان ها را پر نمی نماید.

• عکس: سیدموسی موسوی، عکاس خبرنگاران