چگونه مشکل بوت نشدن سیستم را رفع کنیم؟
به گزارش مجله سفرنامه مالزی، آیا تا به حال برای شما هم پیش آمده که بخواهید وارد سیستم شوید اما سیستم بوت نشود؟ دلایل این موضوع مختلف هستند اما غالبا این مشکل به خاطر مادربرد به وجود می آید. از آن جایی که این مشکل واقعاً آزار دهنده است، تصمیم گرفتیم در این مطلب به آنالیز سه روشی بپردازیم که به یاری آن ها احتمالا می توانید مشکل بوت نشدن سیستم خود را رفع کنید.
سیستم های رومیزی مزیت بزرگی در مقایسه با لپ تاپ ها دارند و آن هم این است که به کاربران اجازه می دهند اگر مسئله ای سخت افزاری برایشان به وجود آمد، بدون اینکه احتیاج به طی کردن جهت سختی باشد، در صورت امکان، آن را در خانه تعمیر نمایند. در نتیجه بسیاری از کسانی که سیستم خانگی دارند، غالبا بدون اینکه به تعمیرگاه و مراکز این چنینی بروند، خودشان مسائل متعدد سیستم شان را برطرف می نمایند.
خوشبختانه سیستم رومیزی اگر سالم باشد، به ندرت دچار مسئله ای می گردد که برای حل آن احتیاج به تعمیرکار حرفه ای داشته باشید. بسیاری از مسائل در خانه و با روش هایی که در اینترنت وجود دارند قابل حل هستند. اما اگر از آن دسته کاربرانی هستید که سیستم شما بسیار قدیمی است، احتمالا چندین بار با مشکل بوت نشدن آن روبرو شده اید. اگر اینطور نبوده، خوش به حالتان! اما اگر این مشکل برای تان دردسرساز شده و نمی دانید چگونه می توان آن را حل کرد، این مطلب را از دست ندهید. چرا که قصد داریم در آن به آنالیز سه روشی بپردازیم که به یاری آن ها می توانید سیستم خود را به راحتی بوت کنید.
توجه داشته باشید این سه روش برای کسانی مناسب است که آسیب جدی به سیستم شان وارد نشده است. بعضی از کاربران به خاطر اینکه تصور می نمایند تعمیر کامپیوتر کار آسانی است، به باز کردن آن اقدام می نمایند اما این کار می تواند در بعضی مواقع حتی سیستم را کاملا از کار بیندازد. بنابراین تنها زمانی درب کیس را باز کنید که از بخش های مختلف آن مطلعی داشته باشید. در غیر این صورت حتما سیستم را به مراکز خدماتی مربوطه ببرید.
به خاطر داشته باشید این روش های گفته شده، در صورت اجرای دقیق، به سیستم هیچ آسیبی وارد نمی نمایند. بنابراین در صورت وجود هر مشکل، مسؤولیت آن بر عهده خود کاربر خواهد بود.
چه چیزی باعث بوت نشدن سیستم می گردد؟
اما قبل از اینکه به آنالیز روش هایی برای عیب یابی و حل مشکل بوت نشدن سیستم بپردازیم، بهتر است نگاهی هم به دلایل به وجود آمدن آن داشته باشیم تا در صورت امکان، اجازه ندهیم برای دفعات بعد، باز هم این مشکل آزارمان دهد. به صورت کلی، مسائل در این زمینه به سه دسته تقسیم می شوند که عبارت اند از:
- کابلی که به خوبی روی مادربرد متصل نشده یا خراب است
- وجود خطایی در بایوس (UEFI)
- مادربردی که مشکل دارد
- قطعاتی که به درستی روی مادربرد سوار نشده اند
اگر یکی از مسائل بالا را داشته باشید، احتمال اینکه سیستم شما بوت نگردد زیاد است. بنابراین پیشنهاد می گردد در ادامه با ما همراه باشید تا چند روش (تقریبا) قطعی را برای برطرف مشکل خود بکار بگیرید. (در انتهای مطلب، یک سری راهکار هایی هم به شخصه به شما پیشنهاد می دهم چرا که در طول چندین سال استفاده از کامپیوتر، بارها و بارها این مشکل برایم پیش آمده و هر بار هم دلایل مختلفی برای آن وجود داشته است).
روش های ابتدایی برای عیب یابی مادربرد
در ابتدا با روش های ساده و ابتدایی شروع می کنیم و اگر احتیاج بود، به روش های پیچیده تر متوسل می شویم. چون ممکن است اصلا مشکل جدی نباشد و احتیاجی نداشته باشید که به سراغ قطعات بروید.
- تستر مادربرد: این تسترها که بیشتر به وسیله افراد حرفه ای مورد استفاده قرار می گیرند، کدهای خطای مربوط به مادربرد را جمع آوری نموده و در اختیار کاربر قرار می دهند. با استفاده از این کدها، برطرف اشکال، کار ساده ای خواهد بود.
- بلندگو: این قطعه بسیار کوچک، روی بخش خاصی از مادربرد سوار می گردد و به محض اینکه کلید پاور را فشار دهید تا سیستم روشن و بوت گردد، با انواع بوق هایی که می زند، شما را از مسئله ای که سیستم تان دارد مطلع می سازد. هر بوق، نشان دهنده یک مشکل خاص است که باید آنالیز گردد.
- جامپر: جامپر در یک بخش خاص روی مادربرد قرار می گیرد و با پاک کردن حافظه CMOS، به نوعی مادربرد شما را ریست می نماید. این کار در بسیاری از مواقع باعث می گردد سیستم به شرایط عادی بازگردد.
- سطوح غیر رسانا: بعضی از کاربران سعی می نمایند برای اسمبل سیستم، از مواد غیر رسانا نظیر کارتون استفاده نمایند. اگرچه این کار روش خوبی برای حل مشکل یادشده به شمار میرود اما پیشنهاد می کنیم شمایی که کاربر عادی هستید، آن را فراموش کنید.
فرایند عیب یابی برای حل مشکل بوت نشدن سیستم
عیب یابی مادربرد از این مرحله رسما شروع می گردد. در ابتدا با موارد بدیهی شروع کنید. برای مثال، چک کنید ببینید آیا تمام قطعات به درستی روی برد سوار شده اند یا خیر. گاهی اوقات پیش می آید مثلا رم یا گرافیک، به درستی در جای خود چفت و بست نشده اند. یک فشار نه چندان زیاد باعث می گردد آن ها در جایی که باید بنشینند و به همین راحتی، سیستم هم بوت می گردد. در مرحله بعد، اگر سیستم به شما اجازه داد، وارد منوی بایوس شوید و ببینید آیا مسئله ای گزارش می گردد یا خیر. در صورت لزوم، یک بار تنظیمات بایوس را به حالت پیش فرض برگردانید و ببینید آیا مشکل حل می گردد یا خیر.
1. اتصال سیم ها را آنالیز کنید
در ابتدا گفتیم که در بسیاری از مواقع، سیمی که به درستی متصل نشده باشد، می تواند باعث به وجود آمدن دردسر گردد. به صورت کلی، بسیاری از کاربرانی که دچار این مشکل می شوند، در نهایت می بینند که مشکل از عدم اتصال صحیح یکی از سیم ها بوده است. بنابراین قبل از اینکه کار به جای باریک بکشد، حتما اتصال درست سیم ها را آنالیز کنید.
در مرحله بعد، به سراغ قطعات بروید. توجه داشته باشید که یک سیستم برای اینکه به درستی بوت گردد احتیاج دارد چهار قطعه بدون مشکل کار نمایند؛ مادربرد، یک استیک رم، پردازنده و پاور. بعضی از کامپیوترهای تازه، گرافیک را یا در خود مادربرد یا پردازنده دارند که باعث می گردد از پیش آمدن یک سری از مسائلی که ممکن است به خاطر بوت به وسیله گرافیک مجزا به وجود بیاید، جلوگیری گردد. اگر این قطعات محکم سر جای خود قرار دارند و اتصال سیم ها هم به درستی برقرار است، وارد فاز دوم عیب یابی شوید.
2. آنالیز وجود آسیب های فیزیکی
قطعات سیستم بسیار حساس هستند؛ به گونه ای که با وارد کردن کمترین فشار، ممکن است از کار بیفتند. بنابراین هنگام اسمبل کردن یا باز و بسته کردن برای گردگیری باید خیلی مراقب باشید که به آن ها صدمه ای وارد نکنید. اگر هم در تعمیر کامپیوتر خبره هستید، می توانید مادربرد را خارج نموده و با دقت به مدارهای آن نگاه کنید تا ببینید آیا اثری از آسیب فیزیکی وجود دارد یا خیر.
در بعضی از کیس هایی که بسیار کوچک هستند، فشاری که به کابل ها وارد می گردد شاید باعث گردد به قطعات آسیب برسد. برای مثال اگر برای اتصال یا جداسازی کابل ساده ای مثل ساتا خیلی باید به کیس و خودتان فشار بیاورید چون فضای کافی برای انجام این کار وجود ندارد، شاید به قطعات روی برد آسیب بزنید.
باتری بایوس هم می تواند یکی از مهم ترین دلایل عدم بوت شدن سیستم باشد. شاید از خود بپرسید این قطعه کوچک و نقره ای رنگ اصلا برای چه هدفی در مادربردها وجود دارد؟ باید بگوییم باتری بایوس تمام تنظیمات سیستم شما را درون خود نگه می دارد تا وقتی سیستم خاموش و روشن می گردد، مجبور نباشید بار دیگر آن ها را تنظیم کنید. برای مثال، تاریخ و ساعت سیستم شما هر بار که آن را خاموش می کنید، به محض روشن شدن، به درستی کار می نمایند. علت اصلی این موضوع، باتری بایوس است که دارد وظیفه اش را به درستی انجام می دهد. اما گاهی اوقات این باتری باید خارج گردد تا به مادربرد به اصطلاح، شک وارد گردد. در ادامه به آموزش انجام این کار می پردازیم.
3. ریست کردن مادربرد
برای اینکه مادربرد را ریست کنید باید شکیبا باشید. البته ریست کردن آن موقع زیادی نمی برد، برای تماشا نتیجه باید مدت زمان زیادی را منتظر بمانید. برای اینکه تنظیمات مادربرد را ریست کنید، کافی است باتری را از آن خارج نموده و جامپر را در محل مشخصی که دارد وارد کنید و چند دقیقه نگه دارید. یا جامپر را قرار دهید و باتری را خارج کنید و یک روز منتظر بمانید. اما با انجام این کارها چه اتفاقی رخ می دهد؟
- خارج ساختن باتری: هر مادربرد برای خارج ساختن باتری بایوس، یک اهرم فشاری مخصوص به خود را دارد که با فشردن آن، باتری به سمت بالا جهش می نماید و به راحتی جدا می گردد. با خارج ساخت باتری و منتظر ماندن به مدت حداقل 10 دقیقه، مادربرد به تنظیمات کارخانه ریست می گردد.
- جامپر: همانطور که در بالا هم گفته شد، با استفاده از جامپر که غالبا به کانکتور دو پین متصل می گردد، می توانید مادربرد را ریست کنید. به این صورت که جامپر را در محل مورد نظر قرار داده و 10 دقیقه صبر کنید.
- ریست کامل: برای این کار، باتری را از مادربرد خارج ساخته و جامپر را در محل مورد نظر قرار دهید. حالا منتظر بمانید هرچه الکتریسیته درون مادربرد وجود دارد تخلیه گردد. به این عمل به اصطلاح، دی شارژ یا تخلیه شارژ مادربرد گفته می گردد.
4. روش های دیگری که می توانند در برطرف مشکل بوت نشدن سیستم مفید باشند
همانطور که در بالا اشاره شد، به شخصه با مسائل زیادی در زمینه بوت نشدن کامپیوتر روبرو شده ام که هر بار هم دلایل خاص خود را داشت. در نتیجه تصمیم گرفتم به ذکر راهکار هایی بپردازم که در برطرف تمام این مسائل که در نهایت باعث بوت نشدن سیستم می شدند، موثر واقع شدند.
- اولین کاری که باید بکنید این است که درب کیس را باز نموده و تمام قطعات را محکم سر جایشان قرار دهید. پین های CPU را آنالیز کنید، ببینید آیا سیم فن به درستی در محل مورد نظر روی مادربرد سوار شده یا خیر. توجه داشته باشید در انجام این فرایند، تنها سیمی که باید به کیس متصل باشد، سیم پاور است. تمام سیم های دیگر نظیر صفحه کلید، ماوس و … را از کیس جدا کنید. کلید صفر و یک پاور را روی یک قرار دهید و سیستم را روشن کنید.
- اگر مشکل حل نشد، کلید صفر و یک را روی صفر قرار داده و سیم پاور را بکشید. درب کیس را باز کنید، اگر از دو استیک رم استفاده می کنید، به نوبت، یکی را خارج سازید و دیگری را در تمام سوکت ها قرار دهید. با کوچک ترین تغییری که در هر مرحله انجام می دهید، یک بار سیستم را روشن کنید تا ببینید آیا روشن می گردد یا خیر. (اگر سیستم روشن می گردد/نمی گردد ولی بوت نمی گردد).
- اگر مشکل از رم و سوکت رم نبود، ببینید آیا کابلی که به وسیله گرافیک به مانیتور متصل می گردد، سالم هست یا خیر. در صورت امکان، با کابل دیگری، شرایط سیستم را چک کنید (اگر سیستم روشن می گردد ولی بوت نمی گردد).
- در صورتی که در اسمبل سیستم حرفه ای هستید، سعی کنید باتری بایوس را در شرایطی که سیستم کاملا خاموش است، از مادربرد جدا کنید. 1 دقیقه منتظر بمانید، بعد از یک دقیقه، به مدت یک دقیقه، کلید پاور کیس (نه پاور برق) را فشار داده و نگه دارید (در صورتی که کلید صفر و یک، روی صفر قرار داشته باشد). بعد از این یک دقیقه، چند بار کلید پاور را فشار دهید. 10 دقیقه در همین حالت منتظر بمانید. حال یک بار سیستم را بدون باتری و یک بار هم با آن، روشن کنید.
- گرافیک را از سیستم خارج نموده و در صورتی که پردازنده از گرافیک داخلی بهره می برد، سیستم را با استفاده از گرافیک آن تست کنید.
- اگر هیچ یک از روش های بالا مشکل شما را حل نکرد، سیستم را به مراکز خدماتی مربوطه ببرید تا هر قطعه را به صورت جداگانه مورد آنالیز قرار دهند.
اگر سیستم شما روشن می گردد ولی بوت نمی گردد، با تکرار این روش های بالا، احتمالا نتیجه می گیرید. اما در بسیاری از مواقع، رم باعث به وجود آمدن این مشکل می شد. اما اگر سیستم اصلا روشن نمی گردد که بخواهد به مرحله بوت برسد، احتمالا پاور یا پردازنده مشکل دارد. در بسیاری از مواقع، طبق تجربه شخصی، پاور به دلایل مختلف نظیر سولفاته شدن و …، باعث قطع برق سیستم و در نتیجه روشن نشدن آن می شد. اما مشکل می تواند به خاطر موارد دیگری هم که در بالا اشاره کردیم باشد.
آیا شما هم تجربه مشابهی داشته اید؟ چگونه توانستید مشکل بوت نشدن سیستم خود را حل کنید؟ اگر روش های شما در برطرف این مشکل موثر بوده اند، حتما آن را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
منبع: MakeUseOf
منبع: دیجیکالا مگ