نقدها و نمرات فیلم مگالوپلیس؛ هم فاجعه، هم شاهکار (جشنواره کن 2024) - مجله سفرنامه مالزی

مگالوپلیس که بودجه نجومی 120 میلیون دلاری آن را کوپولا شخصا تقبل نموده است، داستان یک ابرشهر مدرن به نام روم تازه را روایت می نماید که در آستانه فروپاشی است. سزار (آدام درایور)، معماری که قدرت کنترل زمان را دارد، می خواهد شهر را بازسازی کند اما شهردار فاسد شهر، فرانکلین سیسرو (جانکارلو اسپوزیتو) به او اجازه این کار را نمی دهد.

کوپولا فیلم را مدتی قبل برای استودیوهای بزرگ به نمایش گذاشت تا شاید کسی حاضر شود هزینه های تبلیغات گسترده آن را برعهده بگیرد اما اعضای استودیوها نه تنها فیلم را نادیده گرفتند بلکه در رسانه ها به آن حمله کردند.

نقدهای فیلم مگالوپلیس از هر نظر ضدونقیض هستند

همان طور که بالاتر هم اشاره شد، فیلم مگالوپلیس به همان میزان که نقدهای مثبت دریافت نموده، با واکنش های منفی هم روبه رو شده است. این فیلم در حال حاضر با 37 نقد، میانگین امتیاز 51% را در سایت راتن تومیتوز دارد و با توجه به اینکه بیشتر منتقدان بزرگ نظر خود را اعلام نموده اند، به نظر نمی رسد که امتیاز آن در ادامه بهبود خاصی پیدا کند.

واکنش تماشاگران اما تا اینجا اندکی مثبت تر بوده و امتیاز فیلم در سایت آی ام دی بی 7.1 است که احتمالا پس از اکران رسمی پایین تر خواهد آمد. در ادامه می توانید گوشه هایی از نقدهای فیلم مگالوپلیس را مطالعه کنید.

تایم - استفانی زاکارک

حین تماشای مگالوپلیس ممکن است دلتان بخواهد بخندید؛ شاید وسوسه شوید از سینما بیرون بروید. و اینکه آن را خودبزرگ بینانه بنامید هم اشتباه نمی کنید. اما مگر فیلم های دلخواه تماشاگران را به میزان کافی ندیده ایم؟ فیلم هایی که فقط در پی راضی کردن هوادارانِ دوآتشه هستند؟ من به معنای واقعی کلمه، در حین تماشای مگالوپلیس به پرده [سینما] نزدیک تر شدم تا دقیقا بفهمم کوپولا می خواهد چه چیزی را منتقل کند. شاید در برترین حالت فقط یک سوم آن را فهمیدم، اما باز هم این فیلم خیال پردازنه آشفته را به آثار شسته رفته استودیویی ترجیح می دهم.

و اگر هر کدام از فیلم های کوچک و مستقلی که کوپولا اوایل دهه 2000 ساخت را دیده اید، به ویژه فیلم رازآلود و جنایی او در سال 2011، تویکست با بازی ال فانینگ، مگالوپلیس ممکن است آنقدر عجیب به نظر نرسد. کوپولا در سال های پایانی فیلم سازی، خود را رها کرد تا با تصاویر خیالبافانه عشق بازی کند، و اینجا هم همین کار را انجام می دهد. چیزهایی که در فیلم می بینید به چه معناست؟ واضح است که کوپولا از تحریف، تغییر و کنار گذاشته شدن آرمان های آمریکایی -یا در واقع آرمان های انسانی- احساس ناراحتی می نماید.

به نظر می رسد که دیگر از مُد رفته که به آینده کشور اهمیت بدهیم. شما بارها شعار همه چیز را بسوزان را شنیده اید. رفتن به مسیر پوچ گرایی همواره آسان تر است. با مگالوپلیس، کوپولا ممکن است در کوشش برای یافتن تعریف تازهی از میهن پرستی باشد، یک دیدگاه ضدحزبی که هیچ ربطی به میهن دوستی های بی فکرانه ندارد و همه چیز به حفظ و تقویت همدردی میان ما -به عنوان شهروندان کره زمین- خلاصه می شود. او پولش را جایی گذاشته که قلبش است و ایمان دارد که ما با او در این مسیر همراه خواهیم شد. اگر کوشش کنیم، چیزی از دست نمی دهیم اما ممکن است چیزهایی به دست بیاوریم.

ای.وی. کلاب - جیسون گوربر

مگالوپلیس مثل این است که سریال رُم شبکه اچ بی او به وسیله هزاران میمون بازنویسی شده باشد. مگالوپلیس فیلم های بحث برانگیز اخیر مانند بو می ترسد و به ویژه بابیلون را تداعی می نماید. با این حال، با وجود آشفتگی مجذوب نماینده آن دو فیلم، آن ها آثاری استودیویی بودند که همچنان بخش هایی از قصه شان به خاطر مخاطبان تغییر پیدا نموده بود (استودیوها اغلب به فیلمسازان اجازه نمی دهند که فیلم مورد نظر خود را بسازند). صداقت هنریِ دستکاری نشده مگالوپلیس کمتر یادآور داستان های رومی و بیشتر یادآور داستان های یونانی است که معمولا با غرور و کنایه پیوند خورده اند؛ البته کسانی که با کارنامه هنری کوپولا آشنایی دارند، چندان متعجب نخواهند شد.

مگالوپلیس تظاهر نمی نماید از آنچه که به تصویر می کشد باهوش تر است، اما مطمئن نیستم که در آنالیز های عمیق تر [مضمونی] حرف های زیادی برای گفتن داشته باشد. مخاطبانی وجود خواهند داشت که از جنون آمیز بودن آن سرگیجه بگیرند، برخی دیگر هم از هدر رفتن استعداد کارگردانی [کوپولا] خشمگین خواهند شد. اما برای بیشتر مخاطبان عام سینما، واکنش ها منفی تر خواهد بود: بی تفاوتی. مگالوپلیس فیلمی نیست که در حین شوم گردی تماشایش کند. بخش عمده ای از لذت فیلم در این است که آن را در یک سالن سینما، همانطور که من دیدم، با تماشاگرانی که رفته رفته عصبانی تر می شوند ببینید.

با این حال، تماشاگران مجذوب [فیلم] بودند، شاید کمی شوکه شده بودند، و حتی شاید برانگیخته؛ همان غریزه اولیه که باعث می شود برخی از مردم به تصادفات رانندگی در کنار جاده خیره شوند. اینکه بگویم مگالوپلیس را دوست داشتم، بی احترامی به کوشش های آن است، اما در عین حال، غیرمنصفانه است که این نکته را نادیده بگیرم که این فیلمِ در ظاهر بی معنا، به دیدگاه فرد دیگری احتیاج داشت که از بیرون قضیه به آن بنگرد و یاری کند تا قصه اش قابل درک تر شود (انتقاد اصلی جیسون گوربر این است که اگر کوپولا از دیگران مشاوره می گرفت، می توانست فیلم بهتر و -عامه پسندتری- فراوری کند).

مگالوپلیس یک سازه جادویی، پرپیچ وخم و دیوانه وار است که نشان می دهد فرآیند آزمون وخطا نه تنها با مفاهیم دوگانه ای مانند موفقیت و شکست رابطه نزدیکی دارد بلکه بالاتر از آن ها قرار می گیرد. من اینجا نیامده ام تا داستان سزار را دفن یا آن را ستایش کنم، بلکه می خواهم فیلم را برای جاه طلبی اش تحسین کنم. چه کسی می تواند بگوید که این عمارت [مگالوپلیس] پابرجا خواهد ماند؟ من حداقل خوشحالم که کوپولا شجاعت به خرج داد و چنین خانه ای را ساخت.

کلایدر - چیس هاچینسون

چیس هاچینسون یکی از منفی ترین نقدهای فیلم را نوشته است: مگالوپلیس فیلمی در خصوص سقوط یک جامعه است. این موضوع معمولا به شکل مونولوگ هایی مصنوعی و مضحک از سوی فاندی (لارنس فیشبرن)، راننده و دوست سزار بیان می شود. بله، مضحک، حسی است که تماشاگران از فیلم دریافت می نمایند. بخش هایی [در قصه] وجود دارد که به پوچی تمایل پیدا می نماید، مانند یک صحنه احمقانه گلادیاتوری تا مونتاژ هایی که بیش از حد کشدار می شوند. در مجموع، بیشتر [ایده های] فیلم با لکنت عرضه و به کمدی [ناخواسته] تبدیل می شوند. بازی شایا لباف قرار است به عمد کمیک باشد، اما بازیگری او آنقدر اغراق آمیز است که آن را می توان بدترین نقش آفرینی کارنامه هنری اش دانست.

این فیلمی است که به جای عمق، در پی وسعت می شود، به نظر می رسد در خصوص همه چیز است اما در نهایت در خصوص هیچ چیز نیست. شاید قرار است سزار، یک نابغه درک نشده که می خواهد دنیا را به جای بهتری تبدیل کند را به عنوان جانشینی برای خود کوپولا در نظر بگیریم. در حالی که این صادقانه ترین برداشت است، اما کسل نماینده ترین و خودخواهانه ترین برداشت هم هست. شاید هم این نقدِ کوپولا به خودش و همه مردان بزرگ است که با وجود تمام ادعاهای خیرخواهانه شان، با تکبر و حرص معنا پیدا می نمایند.

مگالوپلیس مانند تست رورشاخ (یک آزمون روانی که افراد برداشت های خودشان از لکه های عجیب جوهر را با روان کاو در میان می گذارند) است، همه چیز کش آمده و هیچ محتوایی ندارد.

اسکرین رنت - پاتریس ویترسپون

از همان سکانس افتتاحیه مگالوپلیس فهمیدم که تماشای تازهترین اثر کوپولا، تجربه ای به یادماندنی خواهد بود. او بلافاصله با تصویرسازی های احساسی و تعلیق آمیز، ما را با توانایی های کنترل زمان سزار (آدام درایور) آشنا می نماید. با خم شدن سزار روی یک آسمان خراش، او با یک فرمان ساده زمان را متوقف می نماید و به همان سادگی با یک بکشن، آن را دوباره به جریان می اندازد. این سکانس ساده که با تیک تاک ساعت همراه است، مخاطب را درگیر خود می نماید و ما مشتاقانه منتظر آنالیز معنای عمیق تر همه چیز هستیم.

این زیباییِ مگالوپلیس است. یک فیلم پرزرق و برق و آلوده به هرج و مرج که در نهایت، داستانی ساده درباره پیچیدگی های انسانیت است؛ زمانی که یک نفر آرزوی تغییر و نجات دنیا را دارد، در حالی که دیگران می خواهند آن را نابود نمایند. کوپولا شخصیت هایی سیاسی را به ما نشان می دهد که برای جلوگیری از تغییر، فساد را در دستور کار قرار می دهند. در سوی دیگر، ثروتمندانی وجود دارند که آن ها هم همین هدف را دنبال می نمایند (نابودی دنیا) تا ثروت، قدرت و نفوذ خود را افزایش دهند.

کوپولا این شخصیت ها را بر اساس دنیای واقعی طراحی نموده است، اما ظرافت ها را حذف می نماید و برداشتی اغراق آمیز از آن ها ارائه می دهد. پشت این هیاهوها، کورسویی از امید وجود دارد که کوپولا می خواهد آن را درک کنیم. مگالوپلیس سرشار از ارجاعات مختلف به دوران روم باستان و سقوط امپراتوری آن است. تمثیل های به کار رفته، سازوکارهای آدمی که در پی قدرت، ثروت و نفوذ است را به خوبی به نمایش می گذارند. بیشتر مردم ایمان خود نسبت به دیگران، به رویای آمریکایی و به کل بشریت را از دست داده اند. و حتی با گذشت زمان، به نظر می رسد اوضاع بدتر خواهد شد.

مگالوپلیس صرفا یک فرار سرگرم نماینده از واقعیت نیست، بلکه یک رؤیای تب آلود است که به ندرت آرام می گیرد. فیلم تجربه ای پر سر و صدا است که شما را هوشیار نگه می دارد تا مطمئن شود که عظمت دنیای خیره نماینده اش را حس می کنید. ساخت این فیلم شاید بیش از 40 سال طول کشیده باشد، اما مگالوپلیس یک دستاورد سینمایی است و ارزش داشت که منتظرش بمانیم.

رولینگ استون - دیوید فیر

دیوید فیر، یکی از نقدهای مثبت فیلم را نوشته و به این نکته اشاره می نماید که مگالوپلیس یک اثر بلاک باستری عادی نیست: فیلم، مخاطبان را راهی سفر می نماید و به یک نسخه آینده نگرانه از رُم می برد، شهری که در آستانه فروپاشی قرار گرفته است. در مرکز قصه، با سزار (آدام درایور) دیدار می کنیم، یک معمار نابغه که رویای خلق یک جامعه آرمانی به نام مگالوپلیس را دارد. رویکرد سزار تا حد زیادی افراطی است، بازسازی کامل شهر با هدف ایجاد آینده ای بهتر برای همه مردم اما همه با این ایده ها موافق نیستند، از جمله شهردار شهر، سیسرو (جانکارلو اسپوزیتو) که نماینده ساختار قدرت است، به سنت ها باور دارد و مصمم است که نظم موجود را حفظ کند. فیلم از پیچیدگی دوری نمی نماید و درون مایه های آشنایی همانند جاه طلبی، فساد و مبارزه برای تغییر اجتماعی را در هم می آمیزد.

این پیچیدگی ها شامل سبک بصری فیلم هم می شود. کوپولا با همه چیز به آزمون وخطا می پردازد، از مناظری که به وسیله جلوه های ویژه فراوری شد ه اند تا تکنیک های فیلم های صامت. روایت داستان فیلم هم پر از ارجاعات مختلف است و در آن همه چیز پیدا می کنید، از تاریخ (امپراتوری رم باستان) و فلسفه (پلوتارک و رالف والدو امرسون) تا ادبیات (سرچشمه اثر آین رند و بهشت گمشده اثر جان میلتون).

مگالوپلیس اما ممکن است برای همه مناسب نباشد. شاید منظره گسترده و زیربنای فلسفی آن برای برخی از تماشاگران طاقت فرسا و حتی برای برخی دیگر ساده لوحانه به نظر برسد. با این حال، از جسارت کوپولا باید قدردانی کرد؛ او یک فیلمساز 85 ساله است که فرازونشیب های زندگی را دیده و قلب و روح خود را صرف پروژه ای نموده است که جرات می نماید سوالات بزرگی بپرسد. این گواهی بر قدرت سینماست، یک یادآوری که هنر تا چه میزان می تواند مسائل جدی را در کانون توجه قرار دهد و همزمان الهام بخش باشد.

منبع: screendaily