افزایش همکاری ها و درک متقابل میان روسیه و ایران در سال 2019 - مجله سفرنامه مالزی

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، خبرگزاری تاس امروز در تحلیلی نوشته است: سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه، امروز (دوشنبه) آخرین مذاکرات دوجانبه در سال 2019 را با محمد جواد ظریف همتای ایرانی خود انجام می دهد. تماس های دوجانبه بین روسیه و جمهوری اسلامی در سطوح مختلف طی چند سال گذشته افزایش قابل توجهی یافته است. تنها در امسال وزرای خارجه دو کشور، سه بار با یکدیگر در مسکو گفت وگو کرده اند.

همانطور که ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرده، وزیران امور خارجه در خصوص مسائل مهم فعلی در دستور کار دوجانبه از جمله همکاری های تجاری-مالی و انسان محبت آمیز مذاکره خواهند کرد.

به گفته وی، در دستور کار بین المللی و منطقه ای ، طرفین توجه خاصی به اوضاع پیرامون برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) درباره برنامه هسته ای ایران ، حل و فصل اوضاع در سوریه و همچنین شرایط منطقه خلیج فارس خواهند داشت.

درک متقابل و تمایل برای گسترش همکاری ها از سوی دو طرف مشهود است

مقامات مسکو و تهران بارها درک متقابل دو طرف در بیشتر مسائل را مورد تاکید قرار داده اند. همانطور که وزارت خارجه روسیه در آستانه مذاکرات امروز لاوروف و ظریف یادآور شده، روسیه و ایران بطور مرسوم، دارای روابطی خوب، همسایگی و احترام متقابل هستند که تحت تاثیر شرایط سیاسی قرار نمی گیرد .

هفته گذشته ، عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با یادآوری فشارهای تحریمی بر این کشور گفت: تهران امیدوار است که روابط با مسکو توسعه بیشتری پیدا کرده دهد و هرگز یاری های ارائه شده به ایران در دوران سخت را فراموش نخواهد کرد.

اخیراً جمهوری اسلامی سفیر جدید خود، کاظم جلالی را به فدراسیون روسیه اعزام کرده که ابراز آمادگی کرده تا به کوشش برای تقویت روابط محبت آمیز با مسکو ادامه دهد.

وزارت خارجه روسیه همچنین تمایل و افزایش مشارکت تجاری-مالی را مورد توجه قرار داده و یادآور شده است: طی 9 ماه نخست سال 2019 ، میزان مبادلات بازرگانی بین روسیه و ایران نه تنها کاهش نداشته، بلکه مانند بیشتر شرکای این کشور به میزان 25.3 درصد افزایش یافته و به 1.5 میلیارد دلار رسیده است. تمایل برای افزایش این رقم در هر دو طرف وجود دارد و نقش کمیسیون دائمی همکاری های تجاری-مالی روسیه و ایران در این موضوع کاملاً تعیین است.

شروع همکاری نظامی روسیه و ایران در عرصه تامین امنیت منطقه ای

زبان مشترک حتی بین نظامیان دو کشور نیز بوجود آمده است. همین چند روز پیش نخستین رزمایش دریایی مشترک روسیه، ایران و چین با نام کمربند امنیت دریایی شروع شد. این مانورهای نظامی قرار است ادامه پیدا کند. همانطور که شبکه تلویزیونی الجزیره با اشاره به اظهارات فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی گزارش داده: طرفین در زمینه دفاع دریایی تفاهم نامه هایی را امضاء کرده ا ند.

سخت است مانور مشترک در شمال اقیانوس هند و دریای عمان را از وقایع اتفاق افتاده درباره حملات اجرا شده به نفت کش ها در منطقه جدا کرد. بعد از آن واشنگتن از ایجاد ائتلافی برای اطمینان از آزادی ناوبری در منطقه خلیج فارس اطلاع داد. استرالیا، بحرین، بریتانیا، عربستان سعودی، امارات و حتی کویت و قطر قصد خود را برای پیوستن به این کشور اعلام کردند.

چنین رویکردی از دید روسیه و ایران غیرسازنده است. مسکو پس از نخستین اظهارات در خصوص تشکیل چنین ائتلافی، دیدگاه خود درباره چگونگی تأمین امنیت در منطقه خلیج فارس را ارائه داد. نظریه روسیه درباره امنیت جمعی در منطقه مبتنی بر تشکیل گروه ابتکارعمل برای فراهم سازی مقدمات کنفرانس بین المللی امنیت و همکاری در خلیج فارس است که در آینده باید منجر به ایجاد سازمان ویژه ای مشابه سازمان امنیت و همکاری اروپا گردد. علاوه بر این، مسکو ابتکارعمل دیگری برای ایجاد منطقه غیرنظامی در خلیج فارس پیشنهاد کرد که از استقرار دائمی گروه های کشورهای فرامنطقه ای و ایجاد خطوط تماس نظامی بین کشورها جلوگیری کند.

شرایط ناتعیین توافق هسته ای موضوع دائمی مذاکرات دوجانبه

وزیران امور خارجه روسیه و ایران امروز، توجه خاصی به شرایط بوجود آمده پیرامون برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خواهند داشت. خارج شدن یکجانبه ایالات متحده از این توافقنامه مهم بین المللی نوعی شمارش معکوس برای موجودیت توافق هسته ای با ایران به وجود آورده و تحریم های جدید دوره ای آمریکا علیه تاسیسات صلح آمیز اتمی ایران، تنها به آرامی باعث بازگشت اوضاع به نقطه نخست شد. به ویژه اینکه، اخیراً آمریکا حتی محدودیت های یک جانبه ای را برای فعالیت تأسیسات هسته ای فردو ایران که با همکاری روسیه در حال تجدید کاربری است، بوجود آورده است.

ایران اصرار دارد که طرفین به جامانده در توافق هسته ای باید از تامین حفظ منافع مالی تهران که در این توافق نامه پیش بینی شده اطمینان حاصل نمایند. با این حال، در شرایط اعمال تحریم ها از جانب آمریکا که عملاً تمامی شرکت های سراسر دنیا را از انجام عملیات مالی با ایران منع می نماید ، چنین مسئله ای امکان پذیر است. در پاسخ به اقدامات مخرب واشنگتن، مقامات تهران از ماه مه سال 2019 هر دو ماه یکبار تعهدات خویش در چارچوب برجام را کاهش داده اند. به عقیده مسکو، واکنش ایران قابل درک و منطقی بوده و این کشور به خاطر نقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل از سوی آمریکا که در حمایت از برجام تصویب شده، از لحاظ قانونی حق تلافی دارد. سرگئی لاوروف در مصاحبه اخیر خود با برنامه بازی بزرگ از شبکه اول تلویزیون روسیه، تأکید کرد: نباید با روشی که واشنگتن در پیش گرفته، با ایران رفتار گردد.

همکاری سازنده دو کشور در حل و فصل اوضاع سوریه

روسیه و ایران بعنوان بخشی از مذاکرات سه جانبه آستانه برای حل بحران در سوریه با یکدیگر همکاری نزدیکی دارند. در نشست امروز مسکو، وزرای امور خارجه دو کشور قادر خواهند بود تا عملکرد اقدامات در سوریه در سال 2019 را جمع بندی نمایند.

در سایه کوشش های مسکو، تهران و ترکیه بوده که امکان تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه فراهم شده که باید متن یک قانون اساسی جدید برای این کشور را تهیه کند. طبق اظهارات مقامات مسکو و تهران ، ارزیابی کار این کمیته در این مرحله هنوز پیش از موعد است و باید به طرفین سوری اجازه داد تا با یکدیگر به توافق برسند.

نشست قبلی مذاکرات آستانه درباره سوریه که در سطحی بالا در نورسلطان در تاریخ 11 دسامبر (20 آذر ماه) برگزار گردید، اگر چه منجر به تصمیمات تعیینی نشد، اما نتایج کار برای حل و فصل اوضاع سوریه هم در جهت سیاسی و هم در جبهه زمینی در ماه های اخیر را تثبیت کرد. نتایج اقدامات در این راستا، احتمالاً یکی از موضوعات مورد بحث لاوروف و ظریف در مسکو خواهد بود.